Askerlere Savaş İsteyip İstemediği Sorulur Mu?

Ferhan Şensoy’un yazıp yönettiği Ortaoyuncular‘ın oynadığı İçinden Tramvay Geçen Şarkı isimli tiyatro oyununda Ferhan Şensoy ve Hümeyra’nın savaş ile ilgili derin düşüncelere dalacağınız bir konu daha; Askerlere savaş isteyip istemediği sorulur mu? Henüz demokratik yöntemlerle seçilmiş bir başbakanın, demokratik bir şekilde savaş başlattığı görülmüş mü ki askerlere demokratikçe savaş isteyip istemediği sorulsun? Genellikle ülkenin büyük bir çoğunluğunun fanatik olarak taptığı siyasi düşünceyi destekleyen bir kişi başbakan olur. Peki bu durumda savaş olmalı ya da olmamalı diyen kim oluyor, savaş hakkında ne kadar yetkin ki bu kişi savaş hakkında karar verebiliyor? Sırf halkın büyük bir bölümü bu adamı seçti diye devletler birbiri ile savaşıyor. Peki asıl sorulması gereken sorulardan biri de şu; asıl bu savaşlar nasıl çıkıyor?

Jacques Rousseau Topluluk Sözleşmesi kitabında diyor ki; “… Savaş insanın insanlarla olan mücadelesi değil, devletlerin devletlerle olan mücadelesidir ve bu mücadelede yer alan kişiler bir birey ya da bir insan olarak değil sadece asker olarak; vatandaş olarak değil o vatanı koruyan koruyucular olarak tesadüfi karşı karşıya gelmiş düşmanlardır. Yani, devletin düşmanı insanlar değil ancak diğer devletlerdir. Çünkü doğası itibarıyla birbirinden farklı şeyler arasında hiçbir gerçek ilişki kurulamaz.” Devletlerini korumak düşüncesiyle cephelere sürülen askerlere motivasyon olması için harika bir fikir ancak “…doğası itibarıyla birbirinden farklı şeyler arasında hiçbir gerçek ilişki kurulamaz.” Diyen Jacques Rousseau’ya savaşta askerler değil, insanlar ölüyor. Üstelik bu ölen insanlar sadece askerlerde değil, sivil halkta ölüyor. Ölüm, devlet ve savaşan insanlar arasında oldukça gerçek bir ilişki diye kimse hatırlatmamış mı merak ediyorum.