Machiavelli – Hükümdar: Hükümdarların Gücü Nasıl Ölçülmelidir?

Alman şehirlerinde halk son derece özgür olarak yaşar, çok az toprakları vardır ve imparatorlarına kendi iradelerine göre itaat ederler. Ne içeride imparatordan ne de etraflarındaki başka bir güçten korkarlar, çünkü bu şehirler o kadar güçlendirilmişlerdir ki herkes onlara saldırmanın sıkıntılı ve zor olacağını bilir. Çünkü hepsinin savunmada elverişli olacak hendekleri, surları ve yeterli miktarda ağır silahları vardır; ambarlarında bir yıllık yiyecekleri, içecekleri ve yakacakları bulunur; dahası halkın, hazineye zarar vermeden bir yıl süresince beslenme gereksinimini karşılamak için çalışabilecekleri, bu yolla geçinebilecekleri, şehrin var olmasını, ayakta kalmasını sağlayan çalışma imkânları oluşturulmuştur. Askeri eğitimlerini dönemin seçkin yöntemlerine uygun bir disiplinle sürdürürler.

Irkçılık hakkında, devlete bağlılık hakkında, başarısızlık hakkında alıntılar paylaştım bunlar çoğunlukla millet nezdinde fikirlerdi. Fakat şimdi devlet ve yönetim nezdinde bir alıntı paylaşacağım. Yöneticilerin, yönettiği devleti güçlendirmesi ve halkının refahını arttırması ile ilgili. Bence bu konu devletlerin sorunlarının en köklü çözümü. Çünkü refahı yüksek olan ülkelerde hırsızlık, cinayet, torpil, adaletsizlik, çatışma ve kavga gibi problemlerinin olmadığı aşikar. Machiavelli, Hükümdar kitabında bu yüksek refah seviyesini o zamanın Almanyası ile veriyor fakat ben bizim zamanımızın Rusyasi ile vermek isteyeceğim. Belki tam olarak benim bahsettiğim refah seviyesine uygun bir örnek değil ama Makavelinin bahsettiği bağımsızlık örneğine çok uygun bir örnek.

Rusya örneğine geçmeden önce ülkemiz adına bir örnek vermek istiyorum. Henüz aklım pek siyasete basmıyorken Uzan ailesi bu ülkeye ne yapmış acaba diye araştırma yapmak istemiştim. Net olarak hatırlamıyorum ama o zamanlar Uzan ailesinin devlet destekli ve devletten bağımsız olarak barajlar kurarak enerji santralleri yaptıklarını, bu enerji santrallerinin ülkenin bağımsızlığı ve ekonomisi adına katkılarını anlatan bir yazı okuduğumu hatırlıyorum. Bu hamleyi Süleyman Demirel zamanında yapmaya başlamışlar. Süleyman Demirel’inde burada vizyonerliği önemli. Bir enerji hamleside Ak Parti hükümeti zamanında HES’lere büyük öncelik tanınması ile oldu. Tabii çevreciler yok olan tabiattan dolayı bu konuda şikayetçiler ancak ülkenin bağımsızlığı adına gerekli bir atılım olduğunu düşünüyorum. O zamanlar ülkemizin, dış kaynaklara bağımlı kalmadan kendi ayakları üstünde durabilmesini, bunun için çabalandığına ikna olmuştum. Gerçi sonradan keşfedilen Amerika’yı tekrar keşfetmek için çok fazla yatırım yapıldı ve yeniden Amerikayı keşfettikleri için çok güçlü olduklarını iddia eden propagandalar yapıldı ama konumuz o değil.

Rusya örneğine gelecek olursak, Rusya benim gözümde tam olarak Makaveli’nin vermiş olduğu Almanya örneği gibi. Mesela Rusya ile Amerika arasında soğuk savaşın fiziksel temaslara döndüğü en güçlü zamanlardan olan ambargonun ilk başladığı zamanlarda Amerikan teknoloji şirketleri Rusya pazarından çekildiğinde çok kısa bir zamanda Rusya teknoloji şirketleri pazarın bu boşluğunu doldurmuş, kamu kurumlarında teknolojik altyapı tamamen Rus yerli teknolojisine dönmüş ve paydaş ülkelerine bu teknolojiyi ihraç etmeye başlamışlardı bile. Yani anlayacağınız Amerikan ambargosu Rusya’ya vızzzzzz… Hatta savaşı desteklemiyor olsamda bu örneği vermekte problem görmüyorum. Rusya – Ukrayna savaşında da gördüğünüz gibi, tam bağımsızlığını kazanmış olan Rusya, dışa bağımlı olmadığı için ona ithalat gereksinimi duymuyor. Fakat Rusya’ya ihraç ürünler gönderemeyen ülkeler, misal Türkiye bu savaştan herhangi bir taraf olmasa bile ciddi zararlar görebiliyor. Üstelik Rusya elindeki altın ve dolar rezervlerinin durumunu paylaşarak paydaş olduğu ülkelere güven vererek bile o ülkelerin ekonomik ve sosyal durumunu yüksek tutabiliyor. Sanırım işte buna güçlü hükümdar, güçlü devlet denir…