Serbest Piyasa İçin Yeterince Ahlaklı Değiliz

Bugün aracımı binek araçlar için iki yılda bir zorunlu olan araç muayenesine soktum. Hani bana kalsa benim aracımın trafiğe bile çıkmaması lazım olması ve muayeneden geçebiliyor olması başka bir konu, bugün muayene istasyonunda beklerken aklıma gelen bir fikri paylaşmak istiyorum. Düşünüyorum da biz Türk milleti olarak serbest piyasa için yeteri kadar ahlaklı bir millet değiliz. Bu yüzden yarı serbest piyasaya geri dönmemiz gerektiğini düşündüm. Buna elbette itiraz edecek Türkler olacaktır fakat araç galerisi ve araç kiralama hizmeti sahiplerine bakın özellikle milliyetçi olanlarına bakın ve tekrar bu konuda tartışalım. Diyeceksiniz ki araç muayenesi ile ahlak ne alaka bunları nasıl düşündün? Hemen açıklayayım…

Araç muayenesi dediğimiz şey binek araçlar için iki yılda bir, ticari ve yük taşımacılığı için kullanılan araçlarda yılda bir zorunlu olarak yaptırdığımız bir muayene. Bu muayeneye giriyorsunuz ve aracınızın nesi var nesi yok tespit edilip, trafiğe çıkmaya uygun durumdamı kontrol ediliyor. Aynı araç alım satımı yaparken yaptırdığımız eksper hizmetleri gibi. Peki bunun yarı serbest piyasa ile ne alakası var? Öncelikle bir hatırlayalım ikinci el araç piyasası nasıl bir anda yükseldi hatırlıyor musunuz? Bu yükselen piyasada arzı kontrol eden kişiler ve şirketlerin gösterdiği reaksiyonları hatırlayın. Sıfır araçları ikinci el piyasasına çekip sıfırdan daha pahalıya satıldığı günlerden bahsediyorum hatırlıyorsunuz değil mi? Hatırlayın lütfen çünkü bu ülkede bunlar yaşandı. Talebe karşı arzı kontrol edip piyasaya neler yaptılar. Karşılığında ise devletin aldığı tedbirler oldu fakat piyasaya ne kadar katkısı oldu? Ben söyleyeyim. Sıfır!

Düşündüm ki eğer ben bu konuda söz sahibi olan biri olsam şöyle yapardım. TÜVTÜRK denilen bu kurumu ilk başta tekrar kamusallaştırıp noterde yapılan araç satış işlemleri için yetkilendirirdim. Ardından araç satışı yapmadan önce muayene zorunluluğu getirirdim. Elbette çok cüzi bir miktar olurdu bu, sadece sembolik bir rakam. Bu muayenede özel ekspertizlere sokulan araçlar gibi araç incelenirdi. Ardından muayene sonucu aracın piyasa satış bedeli tespit edilir ve bu bedel üzerinden ya da altına satışı sağlanırdı. Kimse piyasa üzerinde araç satışı yapamaz, altında satışlara izin verilebilir ve muayenede aracın tamire ihtiyacı olan parçaları, tamir ücretleri tespit edilir ve ücretler belirlenen araç değerinden düşülerek hakkı olan fiyata satışı sağlanırdı. Devlet bu şekilde hem araç satışlarını kontrol edip fiyatları dengeler hemde vergi kaçırma durumlarının önüne geçilebilirdi.

Ayrıca bu satış ve muayene hizmetleri sigorta ve kasko içinde zorunlu olacak. Araç sigortaları ve kaskoları bu muayenelerde gerçekleşen araç durum tespitlerine göre yapılıp sigorta ve kasko fiyatları da gerçek bedeline ve teminatlarına sahip olacak. Ardından kasko para mı vermedi, sigortam bunu karşılamıyor gibi problemler çözülmüş olacak. Bu da başka bir konu elbette.

Araç piyasasını dengelemek için alınan önlem hoşunuza gitti mi? Peki aynı sistemi konutlar ve iş yerleri için uygulasak? Daha önce Fethiye’de abime kiralık ev ararken yaşadığımız süreçleri ve komisyoncuların ahlaksızlıklarını anlattığım bir yazı paylaştım, Onur Ünlü’nün Kiralık Ev sorunu hakkında bir yazı paylaştım, ayın 1’i Kira ödüyorum ve hayatı sorguluyorum diye bir yazı paylaştım ve bu yazılarda anlattığım problemleri ve ahlaksızlıkları senelerdir yaşamaya devam ediyorum. Çoğunluğu müslüman olduğunu kabul eden ve müslümanca bir hayat yaşamaya çalışan bir ülkede “Mülk Allah’dır” şiarına inanıp inşaa ettiği binaların üzerine bunu yazıp fahiş fiyatlara konut kiralayıp ya da satışını yapmak nedir? Bu nasıl müslümanlıktır ey müslümanlar? Gayrimüslümler içinde soruyorum, bu hangi etiğe ve ahlaka sığar hey insanlar?

İşte bu ahlaksızlığın ve açgözlülüğün önüne geçmek için devlet bir adım atmalı. Örnek verdiğim araba satışı modeli gibi emlak satışı ve kiralama modeli uygulamalı. Öncelikle devletin Emlak Birimi kurulacak. Bu emlak biriminde ekspertizler olacak. Emlak rezervleri incelenip çeşitli kriterler göz önüne alınarak emlak değeri tespit edilecek. Ardından satışlar ve kiralar bu emlak biriminde gerçekleşecek ancak gerçekleşmeden önce emlak ekspertizi tarafından söz konusu emlak baştan incelenip değerlenecek. Bu incelemede emlağın durumu, hasarları vb. tespit edilecek. Mesela kimse kafasına göre ev kiralayamayacak. Kiracı ve ev sahibi bu kurumdan randevu alacak, ekspertiz kiralanacak olan eve gelecek, evi muayene edecek ve diyecekki bu evi maksimum bu kadar paraya kiralayabilirsiniz. Ardından ev sahibi ve kiracı anlaşacak ve ekspertiz huzurunda kira sözleşmesi yapılacak. Ardından kiracı evi terk ettiğinde ev sahibine teslim ederken de aynı şekilde ekspertiz gelecek ve bu seferde ev sahibinin hakkını savunacak. Şimdi siz söyleyin bu şekilde kiralar ve fiyatlar devlet zoruyla dengelenip daha refah bir ülkede yaşayamaz mıyız?

Bugün şu araç piyasasına bir bakın. Gerçekten bu araçlar bu fiyatları hak ediyor mu? Bu fiyatların değişmesinin ülkemize verdiği hasarın farkında mıyız? Peki ya kiralar? İçinde bulunduğumuz enflasyonel durumun sebebi sadece hatalı ekonomi politikaları mı? Hiç bizim millet olarak istifçiliğimizin, aç gözlülüğümüzün suçu yok mu yani lütfen bunu bir düşünün! Bugün dünyadaki gelişmelere baktığımız zaman fiyat dengeleri değiştiğinde yapılan eylemleri, isyanları görmüyor musunuz? Fransa’da, Almanya’da yapılan çiftçi eylemleri hiç dikkatinizi çekmedi mi? Bu insanlar eğlence olsun diye eylem yapmıyorlar, ülkelerinin refahı için eylem yapıyorlar. Peki aynı durumları biz yaşıyorken ne yaptık? Ülkemizin refahını düşünmek yerine cebimizi ve daha fazla nasıl kar elde edebileceğimizi düşündük. Böyle milliyetçilik, böyle vatanperverlik olmaz. Bu düpedüz vatan hainliğidir. Fiyatlar yükselirken “hop kardeşim ne oluyor, kendinize gelin” diyip eylem yapmak yerine istif yapalım diyorsak övündüğümüz kadar vatanperver ya da övündüğümüz kadar müslüman değiliz demektir. Elin Hristiyanı kadar olamadık ey müslümanlar!